Sự phát triển công nghệ diễn ra một cách mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Sự sáng tạo này làm thay đổi tất cả các loại sản phẩm và dịch vụ mới. Để khuyến khích sự sáng tạo cần phải bảo hộ sở hữu trí tuệ, đặc biệt là bảo hộ quyền đối với các nhãn hiệu dùng để phân biệt sản phẩm, dịch vụ.

Nhóm các dấu hiệu dùng để phân biệt sản phẩm, dịch vụ gồm nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, tên thương mại. Theo chúng tôi thực hiện hai chức năng kinh tế vĩ mô chủ yếu đó là:

  1. Giúp người tiêu dùng quyết định về sự lựa chọn của họ đối với sản phẩm trên thị trường;
  2. Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào việc phát triển, cung cấp hàng hóa, dịch vụ với chất lượng mà người tiêu dùng mong muốn.

Hiện nay, khi Nhà nước ta chủ trương xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa, tầm quan trọng về kinh tế, văn hóa của quyền sở hữu công nghiệp đã tăng lên đáng kể. Sự thay đổi nhận thức về quyền sở hữu công nghiệp xuất phát từ chính sự thay đổi nội tại của nền kinh tế.

Nguyên nhân khách quan dẫn đến sự phát triển của lĩnh vực sở hữu công nghiệp trong nước chính là sự phát triển công nghệ trên thế giới trong suốt mấy thập kỷ qua. Thêm vào đó là sự gia tăng đáng kể của các hoạt động thương mại quốc tế. Chúng ta dễ dàng nhận thấy sự tồn tại của các công ty đa quốc gia, các tập đoàn toàn cầu với những dòng sản phẩm đa dạng từ sản phẩm tiêu dùng đến những sản phẩm công nghệ cao, những cái tên như Unilever cùng những nhãn hàng toàn cầu của họ như: OMO, POND’S… rồi Microsoft, Intel, Samsung, hay General Electric.

Đối với nước ta, vấn đề này đặc biệt có ý nghĩa quan trọng trong quá trình đổi mới đất nước cũng như trong việc đưa nền kinh tế hội nhập nền kinh tế khu vực và thế giới. Chúng ta đang xuất khẩu mạnh các mặt hàng nông sản, thực phẩm chế biến, giày dép, quần áo, đồ gỗ nội thất,… với chất lượng ngày càng cao đáp ứng được những đòi hỏi khắt khe của các thị trường khó tính như EU, Mỹ. Tuy nhiên, gần tới 90% hàng Việt Nam vẫn phải vào thị trường thế giới thông qua trung gian dưới dạng gia công thô hoặc gia công cho các thương hiệu nổi tiếng thế giới của nước ngoài.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng đã có những bài học về việc chậm đăng ký nhãn hiệu trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, dẫn đến những tổn thất to lớn về kinh tế, điển hình như vụ tranh chấp nhãn hiệu của Petro Vietnam và cà phê Trung Nguyên tại thị trường Hoa Kỳ, của thuốc lá Vinataba tại thị trường châu Á, phồng tôm Sa Giang tại Pháp và châu Âu.

Sự gia tăng đáng kể các doanh nghiệp với nhiều loại hình của các thành phần kinh tế là nguyên nhân chủ quan của sự phát triển của lĩnh vực sở hữu công nghiệp. Mỗi doanh nghiệp khi tham gia vào nền kinh tế thị trường đều muốn khẳng định tính ưu việt của mình, vị trí của mình thông qua các dấu hiệu dùng để phân biệt sản phẩm, dịch vụ như tên thương mại, chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu.

Hiện nay, ở trong nước, một số doanh nghiệp Việt Nam cũng đã có những chiến lược phát triển rõ ràng trong việc khai thác các thế mạnh của mình, chúng ta thấy có sự chuyển giao khai thác nhãn hiệu nhằm phát huy tính cạnh tranh của nhãn hiệu đó như việc Tập đoàn Unilever nổi tiếng khi đầu tư ở Việt Nam đã mua lại nhãn hiệu kem đánh răng P/S với giá 7.5 triệu USD, và họ cũng đã chớp cơ hội để đầu tư khai thác chỉ dẫn địa lý “Phú Quốc” với sản phẩm nước mắm Knorr Phú Quốc.

Chính sự phát triển không ngừng của các thành tựu khoa học công nghệ đã khẳng định được vị trí then chốt của các tài sản vô hình – sở hữu công nghiệp. Giá trị của các dấu hiệu dùng để phân biệt sản phẩm, dịch vụ không chỉ thể hiện ở lợi ích của các chủ thể tham gia vào nền kinh tế mà còn có lợi ích chung của toàn xã hội thể hiện ở việc bảo hộ các đối tượng này cũng khẳng định vị trí của doanh nghiệp đối với người tiêu dùng, tạo ra sự phát triển bình đẳng, lành mạnh của thị trường.

Và nó càng có ý nghĩa quan trọng đặc biệt khi những sản phẩm, dịch vụ của chúng ta đến tay người tiêu dùng quốc tế, nó không chỉ góp phần phát triển kinh tế – xã hội cho đất nước mà còn là sự khẳng định vị thế, thương hiệu của quốc gia trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Xem thêm:

Nguồn: Tổng hợp